Obrzęki nóg, żylaki, pajączki naczyniowe - mity i rzeczywistość

Oprócz pięknej twarzy, ładnych włosów, zadbanych dłoni, każda kobieta pragnie mieć piękne nogi. One są atrybutem kobiecości, mężczyźni bowiem nie chodzą w spódnicy. Zwłaszcza wiosną i latem pojawia się okazja, aby wykorzystać ich urok. Jeśli kobieta zrobić tego nie może, pozostają spodnie lub spódnica do kostek. Ale co zrobić na plaży? Kobieta spędza sporo czasu poświęcając pielęgnacji nóg. Depiluje je, używa różnych kremów, sprawia, aby skóra była opalona i lśniąca. Nie wszystko jednak da się ukryć. Pajączki naczyniowe i żylaki są problemem wielu osób. Nie dość, że nie wyglądają estetycznie, to towarzyszą im obrzęki, siniaki, ból i uczucie ciężkości oraz mrowienia. Czy można temu w jakiś sposób zaradzić? Owszem, istnieją metody łagodzenia dolegliwości oraz usuwania samych żylaków. Niezwykle istotną kwestią jest podejmowanie działań zapobiegających powstawaniu tych przykrych dolegliwości, zanim sytuacja stanie się krytyczna. Zapobieganie to zarówno kontrola pewnych nawyków życia codziennego jak i zabiegi pielęgnacyjne przy użyciu odpowiednich preparatów farmakologicznych. Podstawową metodą zapobiegającą są odpowiednie ćwiczenia gimnastyczne i stosowanie leków farmakologicznych z grupy tzw. uszczelniających ściany naczyń krwionośnych. Należą do nich preparaty zawierające związki z grupy tzw. flawonoidów i rutozoidów (np. Alpa Medical seria Venoterapia i inne).

Niektóre ćwiczenia wzmacniają naczynia żylne, zapobiegają również powstawaniu obrzęków. Należą do nich:

• ćwiczenia polegające na zginaniu i prostowaniu stóp obu nóg naprzemiennie w pozycji leżącej na plecach,

• wykonywanie ruchów okrężnych stóp zgodnie i przeciwnie do ruchów wskazówek zegara, leżąc na plecach z nogami pionowo uniesionymi do góry.

Hydroterapia może stanowić uzupełnienie innych metod zapobiegawczych powstawaniu niewydolności żylnej. Jej celem jest poprawienie ukrwienia kończyn oraz regulacja przemiany materii. Uzyskuje się to dzięki stosowaniu naprzemiennie ciepłej i zimnej wody. Oprócz tego można po takiej serii kąpieli nóg natrzeć je płynem poprawiającym ukrwienie i przyczyniającym się do zmniejszenia obrzęków (np. preparat Alpa Medical seria venoterapia w postaci mikstury i inne). Terapię należy powtarzać regularnie, dopiero po jakimś czasie odczuwa się jej działanie.

Kiedy jednak nie udało się zapobiec powstaniu zmian naczyń żylnych mogą one występować w dwóch postaciach.

1. Pajączki naczyniowe (teleangiektazje). Widoczne są pod skórą, w postaci rozgałęziających się niebieskawo-czerwonych, cienkich żyłek. Przed miesiączką mogą one stawać się wyraźniejsze. Nie stanowią przyczyny powstawania żylaków, jak i nie są wstępnym stadium ich rozwoju. Są po prostu defektem kosmetycznym. Łagodzenie ich nieestetycznego wyglądu to przede wszystkim stosowanie wcześniej wspomnianych preparatów (np. Alpa Medical- urazy emulsja). Z czasem mogą one zniknąć, częściowo lub całkowicie. Jeśli tak się nie stanie pozostaje użycie skleroterapii (nastrzykiwanie środkami obliterującymi lub usuwanie laserem).

2. Żylaki kończyn dolnych. Są one jednym z najczęstszych schorzeń naczyń żylnych. Polegają na poszerzeniu, rozdęciu żył powierzchownego układu naczyń żylnych kończyny dolnej.

Istnieją cztery główne metody leczenia żylaków:

• stosowanie leków zewnętrznie i doustnie

• stosowanie opasek uciskowych, pończoch

• nastrzykiwanie

• leczenie operacyjne

Często stosuje się je kompleksowo, łącząc efekty działania np. skleroterapii, środków farmakologicznych i opasek oraz pończoch uciskowych. Nie wolno żylaków bagatelizować, ponieważ nieleczone mogą prowadzić do poważnych powikłań, zagrażających naszemu zdrowiu a nawet życiu.

Istnieje wiele środków farmakologicznych, pomagających poradzić sobie z objawami żylaków. Obok tabletek przyjmowanych doustnie można stosować również preparaty do miejscowego stosowania, takie jak kremy, żele i płyny do nacierania (np. Alpa Medical seria Venoterapia). Aby uzyskać efekt, potrzebna jest systematyczność, bowiem rezultaty będą widoczne po pewnym czasie stosowania. Środki farmakologiczne, zarówno brane doustnie, jak i wcierane w skórę nie są w stanie całkowicie wyleczyć już istniejących żylaków . Likwidują niektóre dolegliwości związane z chorobą (obrzęki, dolegliwości bólowe, mrowienia, pieczenia).

Środki farmakologiczne pod względem struktury chemicznej dzieli się na cztery grupy:

• flawonoidy (rutyna i hesperydyna) - posiadające własność wiązania szkodliwych produktów przemiany materii z tkanek, dzięki czemu przyczynia się do zmniejszenia obrzęku nóg oraz korzystnie wpływa na przepływ krwi żylnej.

• saponiny - pochodzące z kasztanowca zwyczajnego

• glikozydy - otrzymywane z korzenia iglicy włoskiej

• preparaty syntetyczne

W aptekach możemy znaleźć preparaty łączące wymienione grupy związków pochodzenia naturalnego. Pojawiło się na rynku też sporo nowości, które dołączyły do najczęściej dotąd stosowanych, choć nie najtańszych preparatów, typu Haematoven, Venoruton. Szczególną uwagę można zwrócić na preparaty firmy Alpa. Firma ta przygotowała szereg postaci tzw. Venoterapii, Należy do nich płyn - przynoszący szybką ulgę, krem do stosowania głównie na noc oraz żel działający długotrwale, nie pozostawiający plam, zalecany do stosowania głównie w dzień.

Pamiętać należy, że wysoka temperatura latem sprzyjać może narastaniu dolegliwości, zwłaszcza obrzęków. Nie jest to też najlepszy okres do udania się do chirurga, w celu bardziej radykalnego rozwiązania tego problemu. Chirurgiczne usunięcie lub obliteracja żylaków pozostawia po sobie niestety uciążliwe ślady w postaci sińców i blizn. Musi minąć kilka miesięcy, zanim te oznaki interwencji chirurgicznej złagodnieją. Dlatego zabiegi chirurgiczne najlepiej jest wykonywać jesienią i zimą. Wiosna jest okresem najlepszym do rozpoczęcia leczenia preparatami farmakologicznymi (np. Alpa Medical), bowiem latem, kiedy najbardziej tego potrzebujemy, widzimy efekty leczenia. Nie należy zaprzestawać stosowania tych preparatów w okresie lata, aby podtrzymać korzystne rezultaty leczenia.

Kiedy jednak nic nie pomaga lub pojawiają się powikłania (owrzodzenia, krwawienia, zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych) wskazane jest bezwzględne udanie się do lekarza.

Ordynator Wojewódzkiego Oddziału Chirurgii Naczyń i Angiologii
Szpitala Zakonu Bonifratów w Krakowie

dr hab. med. Andrzej Cencora